Odisseas Elitis, ”Ca Endymion”

Văile blânde au somnul asemenea cu

Viața lumii de sus. Cu mici biserici care pasc vânt în lunci

Ce rumegă necontenit până devin picturi

Anulându-se una pe alta în trecătoare cadențe. Câteodată

Vin în rotiri două ori trei luni. Dar ele dispar curând

Splendoarea în care rămân nemișcate durează cât alte corpuri cerești

Materia nu are vârstă. Ea știe doar să se schimbe. Și să o ia de de la capăt

Ori de la început. Aleargă cu calm înaintea întoarcerii iar tu o urmezi cu nepăsare aparentă

Dar între timp încă tragi de frânghie în vreun golf singuratic al mării Mirtoo

Și nici măcar un măslin nu lipsește

O, Mare cum totul iar se înnoiește de îndată ce te trezești!

În copilărie, cât ne-am îmbrățișat și ne-am jucat ping pong cu părinții!

Privește cum se frământă Scirocco-ul somnului, cum îl împarte în două!

Pe de o parte, mă scol și plâng pentru tot ce mi-a fost luat

Și dorm pe de alta

În clipa în care Elefterios pleacă și dispare Ionia

De îndată ce poți distinge un deal ușor cu pante blânde pline de iarbă creață

Și înainte de uriașele contraforturi

Unde te poți proteja la nevoie; pe când albine refugiate

Bâzâie în roiuri iar o bunică va reuși să abată nenorocirea

scoțând copii și nepoți din prea puținul ei aur

Gol și dintr-o parte, pericolul se rostogolește deasupra ta și te ignoră

Acolo unde tu însuți ai vrut cândva să-l ignori

Asta, desigur, între minciunile hainei pe care o porți fără să-i întorci căptușeala

Acolo unde petele ating monedele de aur

Ca ticălosul cu sfântul

E straniu

Trăim într-un mod așa de neînțeles, dar ne agățăm de asta

Ți-am dat sărutul de busuioc, o, verde porumbiță, pe patul meu

Iar în poemele mele, nu prea gramaticale, trei – patru adieri

Ca să înșele mările, dar,

Cu minte și prin știință, fiece barcă-și urmează cursul

Faptele se risipesc și-n cele din urmă se pierd chiar mai devreme ca oamenii

Dar contra vântului întunericul n-are un felinar

Unde-i Miletul unde Pergamul unde Attalia unde

Constantinopolul?

Din mii de vise se înalță doar unul,

Dar pentru totdeauna.

Artemis Artemis mie arată-mi câinele lunii

Mușcă un chiparos, iar Celor Veșnici fie-le

teamă,

Doarme tot mai adânc cel îmbibat de Istorie

Se aprinde ca alcoolul numai c-un băț de chibrit

Doar Poezia

Rămâne. Doar Poezia. Adevărată, dreaptă, adâncă

Cum poate au imaginat-o întâile două ființe

În chiar strășnicia grădinii, și neînvinsă de vremuri.

Traducere de Catalina Franco–

_________________________________

Dolci vallate ha il sonno proprio come

La vita del mondo di sopra. Con chiesette che pascolano vento nel prato

Che senza sosta ruminano fino a diventare dipinti

Cancellandosi l’un l’altra in cadenze plagali. Talvolta

Vanno in giro due o tre lune. Presto però scompaiono

La bellezza là dove rimase immobile perdura come un altro corpo celeste

La materia non ha età. Sa soltanto cambiare. Che si prenda dall’inizio

O dalla fine. Con calma corre avanti il ritorno e tu lo segui con apparente indifferenza

Ma intanto tiri la cima in una baia solitaria del mare Mirtoo

E neppure un albero di olivo è assente

Ah Mare come tutto si rinnova non appena ti svegli!

Da bambini quante carezze e come ci giocavamo i genitori ai cinque sassi!

Guarda quale scompiglio solleva nella calma lo Scirocco del sonno e come la divide in due!

Da una parte mi sveglio e piango per i giocattoli che mi portarono via

E dall’altra dormo

Nel momento in cui Elefterios se ne va e la Ionia si perde

Appena si distingue una collinetta con dolci avvallamenti piena di erba riccia

E di fronte massicci contrafforti

Dove proteggerti da ogni eventualità; mentre esuli api

Ronzano a sciami e una nonna nel pescato della sventura riesce

a tirar fuori dai suoi pochi ori figli e nipoti

Scaricato da un fianco ti rotola e t’ignora il pericolo

Che tu stesso una volta hai voluto ignorare

Questo certamente nelle bugie dell’abito che indossi senza rivoltare la fodera

Là dove le macchie si toccarono con le monete d’oro

Come il profano con il sacro

È strano

Viviamo in modo così incomprensibile ma ci aggrappiamo a questo

Piccola verde colomba bacio del basilico che ti ho dato sul mio letto

E nei miei scritti tre e quattro venti sgrammaticati

Da disorientare i mari ma

Con intelletto e conoscenza ogni imbarcazione segua la sua rotta

Vacillano i fatti e alla fine cadono anche prima degli uomini

Ma l’oscurità non ha la lanterna antivento

Dove è Mileto dove è Pergamo dove Attalia e dove

Costan Costantino Costantinopoli?

Tra mille sonni solo uno è il risveglio ma per sempre.

Artemide Artemide reggi per me il cane della luna

Morde un cipresso e stanno in ansia gli Eterni

Dorme più profondamente chi è intriso di Storia

Avanti accendila con un fiammifero come fosse alcol

Solo Poesia è

Quello che rimane. Poesia. Giusta essenziale e retta

Come forse l’hanno immaginata le prime due creature

Giusta nell’asprezza del giardino e infallibile nel tempo.

-Traduzione di Paola Maria Minucci-

_______________________________________

Ἁπαλές κοιλάδες ἔχει ὁ ὕπνος ἀκριβῶς ὅπως

Καί ἡ ἐπάνω ζωή. Μ’ ἐκκλησάκια πού βόσκουν σέ χορτάρι ἐμπρός ἀέρα

Πού ὁλοένα μηρυκάζουν ὥοπου νά γίνουν ζαηραφιές

Ἡ μιά τήν ἄλλη σβήνοντας σέ πλάγιον ἦχο. Κάποτε

Περιοδεύουν δύο ἢ τρία φεγγάρια. Γρήγορα ὅμως χάνονται

Ἡ ὀμορφιά κεῖ πού ἀκινήτησε διαρκεῖ σάν ἄλλο οὐράνιο σῶμα

Ἡ ὕλη ἡλικία δέν ἔχει. Μόνον ν’ ἀλλάξει ξέοει. Θές πάρ’ την ἀπό τήν ἀρχή

Θές ἀπ’ τό τέλος. Ήρέμα κυλάει ἐμποός ἡ ἐπιστροφή κι ἐσύ τήν παρακολουθεῖς δῆθεν ἀδιάφορος

Τραβᾶς ὡστόσο τό σχοινί σ’ ὅρμο Μυρτῶον ἔρμο

Δίχως οὔτ’ ἕνα ἐλαιόδεντρο νά σοῦ ἀπουσιάσει

Ἂχ Θάλασσα πάνω πού ξυπνᾶς πῶς ξανακαινουριώινονται ὄλα!

Μικροί πῶς χαїδευτήκαμε καί παίξαμε πεντόβολο τά γονικά μας!

Γιά δές τί σηκωμό οηκώνει μές στ’ ἀτάραχα ὁ Σιρόκος ὁ ὓπνιος· καί πῶς στά δύο τά χωρίζει!

Ἀπό τή μιά μεριά ξυπνῶ καί κλαίω γιά τά πού μοῦ ἐπάρθηκαν ἀθύρματα

Καί ἀπό τήν ἄλλη κοιμοῦμαι

Τή στιγμή πού ὁ Ἐλευθέριος φεύγει καί ἡ Ἰωνία χάνεται

Μόλις πού διακρίνεται λοφίσκος μ’ ἁπαλά κοῖλα γεμάτος σγουρά χλοΐσματα

Κι ἀντικρύ ἀντερείσματα σκληρά

Πού νά φυλάγεσαι ἀπ’ ὅλα τά ἐνδεχόμενα· ἐνῶ πρόσφυγες μέλισσες

Κατά σμήνη βομβοῦν καί μιά γιαγιά μές στ’ ἁλιεύματα τῆς δυστυχίας βρίσκει

Νά βγάλει ἀπό τά λίγα της χρυσαφικά παιδιά κι ἐγγόνια

Ξεφόραιηον κι ἀπ’ τό ἕνα πλάι σέ κυλάει ὁ κίνδυνος καί ἀγνοεῖ

Πού σύ ὁ ἴδιος κάποτε θέλησες νά τόν ἀγνοήσεις

Αὐτά βέβαια στά ψέματιι τοῦ ρούχου πού φορᾶς δίχως τή φόδρα του ν’ ἀναποδογυρίσεις

Κεῖ πού ἀγγιχτήκιινε οἱ μουτζοῦρες μέ τά χρυσά νομίσματα

Ὅπως τά βδελυρά μέ τ’ ἅγια

Παράξενο εἶναι

Πόσο ἀκατανόητα ζοῦμε ἀλλ’ ἀπ’ αὐτό κρεμόμαστε

Χλωρό περιστεράπι τοῦ βασιλικοῦ φιλί πού σοῦ ’δωσα ἐπάνω στό κρεβάτι μου

Καί στά γραφτά μου τρεῖς καί τέσσερις ἀνέμους ἀνορθάγραφους

Νά ζαλιστοῦν τά πέλαγα ὅμως

Γεμάτο νοῦ καί γνώση ν’ ἀκολουθεῖ τό δρόμο του κάθε πλεούμενο

Ταλαντεύονται τα γεγονότα καί στό τέλος πέφτουν πρίν κι ἀπό τούς ἀνθρώπους

Ἀλλά φανό θυέλλης ὁέν ἔχει τό σκοτάδι

Ποῦ ’ναι ἡ Μίλητος ποῦ εἶναι ἡ Πέργαμος ποῦ ἡ Ἀττάλεια καί ποῦ

Ἡ Κωνσταν Κωνσταντινο ντινοπολίς;

Στούς χίλιους ὕπνους ἕνας βγαίνει ὁ ξυηνητός ἀλλά γιά πάντοτε.

Ἄρτεμις Ἄρτεμις κράτα μου τόν σκύλο τῆς σελήνης

Δαγκώνει κυπαρίσσι καί ἀνησυχοῦν οἱ Αἰὼνιοι

Κοιμᾶται πιό βαθιά κεῖνος πού ἔχει περιβραχεῖ ἀπ’ τήν Ἱστορία

Μηρός μ’ ἕνα σπίρω ἂς τήν ἀνάψεις σάν οἰνόπνευμα

Ποίηση μόνον εἶναι

Κεῖνο πού ἀπομένει. Ποίηση. Δίκαιη καί οὐσιαοτική κι εὐθεία

Ὅπως μπορεῖ καί νά τή φαντασθῆκαν οἱ πρωτόπλιιστοι

Δίκαιη ατά οτυφά τοῦ κήπου καί στό ρολόι ἀλιίθητεη.